3 yıldır devam ettiğim müzik sistemi çalışmasını burada özetlemek istedim.
- Proje Adı: Peugeot 206HDi İçin Müzik Sistemi
- Proje Yapımcısı: phantom & EA
- Yapılan Araç Marka / Model / Yıl: Peugeot/206HDi Van/2008
Müzik dinlemek hobim, araba müzik sistemi ise ayrı bir derya deniz!
206'nın stok müzik sistemi ile uzun yolculuklar yaptım. Arabaya müzik sistemine boşver, değmez vs. dedim, RW disklere albümler yazıp idare ettim, ama sonunda sistem yapmaya karar verdim.
Başlamadan önce kafamda bazı hedefleri netleştirdim;
- Ses kalitesi ortalama sistemlerin üzerinde, hi-end'e giden bir yolda olacak,
- Maliyet açısından makul olacak,
- Kompakt olacak,
- Arabanın iç mekanında ciddi kesme/biçme/fiber vs. olMAyacak,
- Tüm müzik kütüphanemi çalmama izin verecek (CD/flash memory vs. yok),
- İleride başka bir arabaya kolayca transfer edilebilir olacak.
Tabi hi-end'e gidip nasıl ucuz olacak, o da sıkı bir çelişki...
Şunları belirleyip kendi imkanlarım ve tanıdıklarımla bir sistem kurmaya karar verdim.
- Class D amp kullanmayacağım,
- Slim subw kullanmayacağım.
Açıkcası daha önce yukarıda anlattığım şekilde bir sistem kurmamıştım. Teknik bilgi konusunda diymobileaudio.com forumu çok yardımcı oldu.
3. ve 4. hedefler itibariyle 2-way komponent speaker kit ve tüm hoparlörler için tek bir amp kullanmaya karar verdim.
Müzik sistemleri konusunda uzman olan arkadaşım bana subw için isobaric tasarım önerdi. Bu sayede kabinet hacmi SPL değeri ve genel çalışma parametreleri bozulmamak üzere yarıya inecekti! Bagajı kabinetle doldurmamak açısından güzel bir seçim.
5. hedef itibariyle tüm müzik kütüphanesini toplayabilecek tek cihaz iPod olarak gözüktü. 5,000'den fazla şarkı mevcut, en az yarısı FLAC formatında. iPod denilince konu otomatikman Alpine'a geliyor, çünkü iPod entegrasyonunda çok ileri seviyede.
TEYP (Headunit - HU)
Pek çok albüm/sanatçı içinden istediğimi sürüşü tehlikeye atmadan bulabilmek için gelişmiş search özellikleri olan Alpine iDA-X305'i tercih ettim. Digital media receiver olarak adlandırılan bu teyp sadece flash memory/iPod/radyo çalabiliyor.
AMP
Seçim Harman/Kardon CA5250 oldu. Şeffaf kapağı sayesinde elektronik kalitesini sergiledi, F/P açısından iyi bir seçim olacağını düşündük. Aynı zamanda başlarken belirttiğim hedef & özelliklerle uyumluydu.
Class A/B, her kanalda yeteri kadar güç var. Fanless tasarım. Üstelik subsonic filtresi subw ses kalitesini arttıracaktı.
HOPARLÖRLER
Başlangıç için eski sistemimden kalan Rockford Fosgate FNQ2514'ü kullanmaya karar verdim. Hi-end değil, kötünün iyisi kategorisinde olduğunu biliyordum. Bu kit 2-way olup kapılardaki midbass & tweeter yerlerine sığıyor.
206'ya kickpanel vs. monte etmeden, ciddi kesip biçmeden 3-way kit takmak mümkün değil.
İyi bir sistemde arkaya hoparlör kiti takmaya gerek yok, çünkü sahne önünüzde oluşuyor. Böylece arka hoparlör, amp kanalı ve kablolama maliyetinden kurtuluyoruz.
Isobaric tasarım araba subw bulmak mümkün değil, arkadaşımın sayesinde imal etmeye karar verdik. Özellikle küçük olması için 6.5" çapında bir driver seçildi, kabinet hacmi 14L oldu.
Aslında bu kadar küçük;
DSP
Alpine iDA'yı araştırırken yine Alpine'ın ürettiği PXA-H100 DSP ile uyumlu olduğunu gördüm. DSP çok genel bir tanım olup araba müzik sistemine uygulaması şu işlevler için;
- Crossover (xover) network
- Time alignment (TA)
- Equalization (EQ)
Bu üç işlev araba için çok önemli. Genelde kapı içlerine takılan pasif xover kullanmaktan kurtuluyorsunuz. Tweeter/midbass/subw hoparlörlere gidecek frekansları cihaz ayırıp gönderiyor. Bu genel olarak ses kalitesini arttırdığı gibi (detaya girmiyorum) tweeter/mid/midbass driver'larını istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz, farklı markalar kullanabilirsiniz (ilerleyen aşamalarda yaptım).
Araba iç mekanı ev gibi bir kapalı hacim değil. Çok daha küçük, döşeme ve koltuk gibi ses yutan unsurlar var, camlar ise sesi yansıtıyor. Bagaja konan subw otomatikman izole oluyor. Sürücü koltuğu itibariyle hoparlörlerin ortasına oturamıyorsunuz. Hoparlörlerden kulaklarınıza ses aynı anda gelmiyor.
Bu sorunları EQ ve TA ile çözüyorsunuz. Daha doğrusu DSP çözüyor. İşte cihaz;
İki farklı uygulama modu var. Arkada hoparlör kullanmayacağım için aktif xover modu olan 3-way olarak çalıştıracağım;
EQ ve TA için DSP'de ayarlamalar yapılması gerekir. Bu ayarlama için hoparlörlere özel sinyaller gönderilerek çalınan ses özel bir mikrofon ile dinlenir ve ölçüm yapan elektronik cihaza aktarılır (Realtime Audio Analyzer - RTA). Bu cihaz ile araba içinde hangi frekansların kaybedildiği ve hangi hoparlörlerin ne kadar gecikme yarattığı belirlenir.
Frekans kayıpları equalizer ile düzeltilir. Aciko EQ'ı bilen bilir. İşte Aciko EQ aslında bunun içindir
.
İşte tüm bu uzmanlık ve tecrübe gerektiren adımları Alpine, IMPRINT yazılımı ile bilgisayar yaptırıyor. Buna DSP kalibrasyonu deniyor. Yazılım ve kalibrasyon mikrofonu KTX-H100 olarak geliyor;
PXA-H100'ün belki en önemli özelliği, kalibrasyonu çok pratik bir hale getirmesi. Cihaz üzerinde bilgisayarın bağlanması için USB portu ve mikrofon girişi var.
Seçilen ekipmanlar özetle bu kadar. Sonraki mesajlarda sistemin nasıl kurulduğunu ve performansını anlatacağım.